ધોરણ :૫   ફર્સ્ટ સેમેસ્ટર સિલેબસ ટેક્સ બુક એક્સરસાઇઝ

સ્વર, વ્યંજન, બારાક્ષરી

 

• લે. નં. : ૧  વાંદરાને વાંચતાં ન આવડે

 

પે.નં.  ૫  -- પ્રશ્ન નંબર .૬

નીચે આપેલા પ્રશ્નો ના જવાબ લખો.

૧. વાંદરા નું નામ શું હતું ?

ઉત્તર : વાંદરા નું નામ ખટખટ હતું.

૨ વાંદરા ની ચિંતા કોણ કરતું હતું ?

ઉત્તર : વાંદરા ની ચિંતા સુઘરી (ચટપટ ) કરતી હતી.

૩. ઘર વગર વાંદરાઓને કઈ કઈ મુશ્કેલી પડી ?

ઉત્તર:  ઘર વગર વાંદરાઓને શિયાળામાં ઠંડી લાગતી       હતી . ઉનાળામાં ગરમી સહન કરવી પડતી હતી. અને ચોમાસામાં વરસાદ થી ભીંજાવું પડતું હતું . આ બધી મુશ્કેલીઓ ઘર વગર વાંદરાઓને પડી હતી.

૪. ઠંડીથી બચવા વાંદરાઓએ શું  કર્યું ?

ઉત્તર : ઠંડીથી બચવા વાંદરાઓએ લાલ મરચાંનું

           તાપણું કર્યું .

૫. ‌‘ આ નાનકડી સુઘરી મને સલાહ આપવા નીકળી છે.’ એવું વાંદરાએ કેમ કહ્યું હશે ?

ઉત્તર : કારણકે સુઘરી છે એ વાંદરા થી નાની હતી

              અને વાંદરા ને શિખામણ આપતી હતી, એ

            એમને ગમતું ન હતું. સુઘરીએ વાંદરાને ઠંડીથી

            બચવા ઘર બનાવવા માટે કહ્યું . વાંદરાને

           સુઘરી ની શિખામણ ગમતી ન હતી. એટલે

           વાંદરાએ એવું કહ્યું હશે કે આ નાનકડી સુઘરી

           મને સલાહ આપવા નીકળી.

૬. વાંદરાઓ વારંવાર શું બોલતાં હતાં ?

ઉત્તર: વાંદરાઓ વારંવાર હૂપ હૂપાહૂપ હૂપ……..

             એમ બોલતાં હતાં.

૭. સુઘરી ની સલાહ સાચી હતીall કે ખોટી ? કેમ ?

ઉત્તર : સુઘરી ની સલાહ સાચી હતી. કારણકે વાંદરા ભાઈ જો પોતાનું ઘર બનાવી લે તો તેને શિયાળો, ઉનાળો, અને ચોમાસામાં  પડતી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો ન પડે.

  ૮. સુઘરીએ વાંદરાની ચિંતા કેમ છોડી દીધી ?

ઉત્તર : કારણકે સુઘરીએ વાંદરાભાઈને ઘર બનાવવાનું

• કહ્યું પણ વાંદરા ભાઈએ ઘર ન બનાવ્યું તે ન જ બનાવ્યું . એટલે સુઘરી એ વાંદરાની ચિંતા છોડી દીધી.

 ૯.  નીચેનામાંથી કોણ કોણ પોતાનું ઘર બનાવે  ? . ✓ કરો

       ૧ બિલાડી

        ૨. ચકલી. ✓

         ૩. કબૂતર  ✓

  .      ૪. કૂતરો

         ૫. ગાય

 પે. નં.  ૬

પ્રશ્ન :૮  છૂટી ગયેલા શબ્દો શોધો. વાર્તામાં જોઈ વાક્ય ફરી લખો.

ઉદા.

• બારેમાસ એક ઝાડથી બીજા પર ફરતો રહે.

ઉત્તર : બારેમાસ એક ઝાડ થી બીજા ઝાડ પર ફરતો રહે.

૧.  ખટખટેઘરપાસેઅચરજજોયુ .

ઉત્તર: ખટખટે એક ઘર પાસે અચરજ જોયું.

૨. બિચારાવાંદરાભાઈઠંડીથીકેવાછે!

ઉત્તર : બિચારા વાંદરા ભાઈ ઠંડીથી કેવા થથરે છે !

૩ . ઉનાળામાંગરમીલાગશેનેચોમાસામાયબચીશકાશે

ઉત્તર : ઉનાળામાં ગરમી ઓછી લાગશે ને ચોમાસામાં વરસાદથીય બચી શકાશે્ .

૪. ખટખટએયતારેનથીબનાવવુ ?

ઉત્તર : ખટખટ, એય ખટખટ …. તારે ઘર નથી બનાવવું ?

૫. વાંદરાઓએનબનાવ્યુંતેજબનાવ્યું

ઉત્તર : વાંદરાઓએ ઘર ન બનાવ્યું તે ન જ  બનાવ્યું.

 પ્રશ્ન : ૯ ખાલી જગ્યા પૂરો અને મોટેથી વાંચો.

૧. માણસોને તાપતા જોઈ ખટખટ ને નવાઈ લાગી.

 ૨. માણસો લાલ અંગારાથી તાપતા હતા અને વાંદરાઓએ તાપણું કરવા લાલ મરચાં ભેગા કર્યા.

૩. ખટખટે હૂપાહૂપ કરી પોતાના મિત્રો ને બોલાવ્યા.

૪. ઉનાળામાં ખટખટ ને ખૂબ પરસેવો થતો.

૫. આખરે થાકીને સુઘરીએ વાંદરાઓની ફિકર  કરવાની છોડી દીધી.

 

       પ્રશ્ન  :10 ' બ’ માંથી સરખા અર્થ વાળું વાક્ય શોધી તેનો ક્રમ [ ‌] મા લખો.

                   અ.                             બ

                              ઉત્તર

૧.                    [ગ ]

૨. ‌.                   [ ક ]

૩.                     [ ઘ ]

૪.                      [ ‌ચ]

૫.                      [ ખ]

 

પ્રશ્ન ૧૧ અભિનય.  આ પ્રશ્ન કરવાનો નથી.

પ્રશ્ન : ૧૨ ઋતુ ઓળખો અને  લખો.                                                                      ૧. મારા ઘરમાં મને જરાય ઠંડી ન લાગે.  – શિયાળો

૨.  બધા વાંદરા પાણીથી ભીંજાઈ ગયા --    ચોમાસુ

K૩. સુઘરી માળામાં ઝૂલતી હતી . --         ઉનાળો

૪. વાંદરા પૂછડી માથે મૂકી બેઠા . --     ચોમાસુ

૫. વાંદરાઓએ માણસોની નકલ કરી. --  શિયાળો

૬. ઝાડના છાંયે બેસી વાંદરા એકબીજાને પંખો નાખતા

      હતા – ઉનાળો

૭. આકાશમાંથી વરસે આગ  ડોશી મને પવન નાખ.-          

    ઉનાળો

૮.  સળગાવીને લાકડા, તાપણું કરે માંકડા.   -  શિયાળો

૯. ડાળે  ડાળે ફરીએ  ને  કૂદીએ ઘરના છાપરાં - શિયાળો

   ૧૦. ગડગડાટ કરતાં વાદળાં , પાણી આગળ પાછળ.

             ચોમાસું

પ્રશ્ન : ૧૩  આ પ્રશ્ન મૌખિક કરવાનો છે.

પ્રશ્ન :૧૪  કોણ છે તે શોધો અને તેના વિશે એક વાક્ય લખો.

ઉદાહરણ : ચાર અક્ષર નું એક નામ   - . કબુતર

વાક્ય : કબૂતરને ચણતાં જોવાની મજા પડે.

૧. ચાર અક્ષરનું એનું નામ – કરોળિયો

વાક્ય : કરોળિયા ને આઠ પગ હોય છે.

૨. ચાર અક્ષરનું એનું નામ  -- કરચલો

વાક્ય : કરચલો પાણીમાં રહે છે.

૩. ચાર અક્ષરનું છે નામ- ‌ દરજીડો

વાક્ય: દરજીડો એક પક્ષી નું નામ છે.

૪.  પાંચ અક્ષર નું છે નામ. – કાન ખજૂરો

વાક્ય : કાન ખજૂરો એક ઝેરી જીવ જંતુ છે.

પ્રશ્ન ૧૫ ,૧૬,૧૭,૧૮, ૧૯  મૌખિક છે.

પ્રશ્ન 20 જુઓ , સમજો, લખો.

       ઉદા.          નખીશો – શોખીન

૧. ડીપચો.   -  ચોપડી

૨. નજી -          જીન

૩. નશલે - . લેશન

૪. યેળિફ - ‌ ફળિયે

૫. નહેબકુટી – ટીકુબહેન

૬. ગલંપ – પલંગ

૭. જ્ઞાઆ  -  આજ્ઞા

૮. ળાવાજઅ – અજવાળા

પ્રશ્ન : ૨૧  વિદ્યાર્થીએ જાતે કરવાનો છે.

પ્રશ્ન : ૨૨, ૨૩, મૌખિક છે.

 લેસન નં. ૨ પોટલાં ટપકે ટપ્પ

પે.નં. ૧૮  

પ્રશ્ન : ૧  વાતચીત

પ્રશ્ન :૨  સાચું હોય તો  ✓  કરો. ખોટું હોય તો  ×  કરો.

૧. કેટલાક વાદળાને  ધરતી પર ફરવા જવાનું મન થયું.

[ × ]

૨. વાદળાં રંગબેરંગી કપડા પહેરીને ફરવા નીકળ્યાં. [✓ ]

૩. વાદળાં એક પહાડની પાછળ જઈને બેઠાં.  [ × ]

૪. મોટા વાદળે નાના વાદળાને પોતાની ઓથે લઈ લીધાં .  [ ✓ ]

૫. વાદળાં બડબડાટ હસવા લાગ્યા.      [× ]

પ્રશ્ન :૩ એક જ શબ્દમાં ઉત્તર લખો.

૧. વાદળાં ભેગા થઈને કોની પાછળ જઈને બેઠાં ?

ઉત્તર : કાળાં વાદળાં

૨. વાદળાં  કોની ગાડીમાં બેસીને દોડવા લાગ્યા ?

ઉત્તર :  પવનની ગાડીમાં

૩. વાદળાં એ દીવો સળગાવ્યો ત્યારે નીચેથી લોકો શું થયું એમ કહેવા લાગ્યા ?

ઉત્તર :  સૂર્યોદય થયો.

૪. ધરતી પરના લોકોએ વીજળી ઝબૂકે છે એમ કહ્યું ત્યારે વાદળાં શું કરતા હતા ?

ઉત્તર : વાદળાં આંખો ચમકાવતા હતાં.

૫. પવને પોતાનું કામ શરૂ કર્યું તેથી ધરતી પર શું આવ્યુ

ઉત્તર :  વાવાઝોડું આવ્યું.

પ્રશ્ન :૪ નીચેનામાંથી સાચા અર્થ વાળા વાક્ય સામે [✓ ] કરો.

૧. ગુલાબી ઠંડી હતી.

ઉત્તર : મઝા પડે એવી ઠંડી હતી . [✓]

૨. સૂર્યોદય થયો..

ઉત્તર : સૂર્ય ઊગ્યો હશે. [✓]

૩. વાદળાં પવનની ગાડીમાં બેસી દોડવા લાગ્યા.

ઉત્તર : પવનના ધક્કાથી વાદળ ઝડપથી ખસતા હતા.

પ્રશ્ન :  ૫ વાક્યોને વાર્તા પ્રમાણે ગોઠવવા ક્રમ આપો.

૧. (   ૭.)  વરસાદ વરસવા માંડયો.

૨. (   ૩  ) બધા વાદળાંએ કપડા પહેર્યા.

૩. (૪   )  વાદળાં ખૂબ મોટા કાળા વાદળાની પાછળ ભેગા થઈ ગયા.

૪.  ( ૬  ) વાદળાની  આંખો ચમકવા લાગી.  

૫.  (૧)  કૂકડો કૂકડેકૂક કરતો હતો.

૬.  ( ૫ ) વાદળાં આકાશમાં દોડવા લાગ્યા.

૭. (૨) સવાર થઈ.

પ્રશ્ન :  ૬

આવું થાય ત્યારે તમને શું થાય એનો ક્રમ  [ ‌]  માં  લખો.

( ૧. વાવાઝોડું આવ્યું હોય એવું લાગે. ૨. વરસાદ આવ્યો એવું લાગે. ૩. સૂર્યોદય થયો એવું લાગે. ૪. વીજળી થાય એવું લાગે.)

૧. વાદળના હાથી એ સૂંઢથી મોટા ફૂંફાડા કર્યા .    ( ૧)

૨. આકાશમાં મોટી ટ્યુબલાઈટ ચાલુ થઈ.      (૩)

૩. ગુસ્સે થઈ વાદળાં ઝઘડ્યા.                               ( ૧)

૪. વાદળાંઓએ દિવાળી ઊજવી                           ( ૪ )

૫. આખી ધરતી પર ફેલાય એવડો ફુવારો છોડ્યો (૨)

૬. એક વિશાળ કાર્યની આગિયા ઓએ બરણીમાં મિટિંગ કરી .      (૪)

૭. ઉપર કોઈએ મોટો નળ ચાલુ કર્યો.    (૨)

૮. આકાશની પરીઓ એ વાળ ધોયા.     (૨)

 

 

Chapter -1 Computer Memory

Q.1. Identify the following Components.

1. Hard Disk
2. DVD
3. Blu Ray Disc
4. Pendrive
5. RAM
6. ROM

Q.2. Answer the following questions.

1. What is a memory ?

Ans. Memory is such a part of computer where different programs and data are stored.

2. Write four sentences about RAM.

Ans.

• RAM – Random Access Memory.
• RAM is a volatile memory.
• The information stored in RAM is cleared off as we shut down the computer.
• The information stored in a RAM can be used very fast by a computer.

 

 

 

 

3. What is a secondary memory ? What is it used for ?

Ans.

• Computer memory is very useful to store information for future use.
• Secondary memory is also known as storage device.
• The capacity of a primary memory is very less and as it is temporary, we need such a computer memory which can store large amount of data permanently.

4. Write notes about Hard Disk.

Ans.

• Hard Disk is fitted inside the CPU.
• The storage capacity of a Hard Disk is very high. ( More than 1 tera bytes)
• Hard Disk can store letters, accounts, songs, films and many other information.

5. Write four sentences about ROM.

Ans.

• ROM – Read Only Memory.
• ROM is a permanent memory.
• The information stored in ROM remains intact even after shutting down the computer.
• The on stored in a ROM can not be modified or deleted.

 

 

 

6. Write short note on DVD – RW.

Ans.

• The full form of DVD – RW is Digital Versatile Disk – Re Writable.
• DVD- RW are available in market.
• DVD – RW can be erase or modify its content itas known as DVD – RW.

 

Q.3. Differentiate.

1. RAM and ROM

 

ROM	RAM
RAM – Random Access Memory.	ROM – Read Only Memory.
RAM is a volatile memory.	ROM is a permanent memory.
The information stored in RAM is cleared off as we shut down the computer.	The information stored in ROM remains intact even after shutting down the computer.
The information stored in a RAM can be used very fast by a computer.	The information stored in a ROM can not be modified or deleted.

 

 

 

2. Pen Drive and Hard Disk

Pen Drive	Hard Disk
Pen Drive can be used by directly attaching it with the CPU.	Hard Disk is fitted inside the CPU.
It’s Storage capacity is 32GB or even more that that.	The storage capacity of a Hard Disk is very high.
A pen drive can store much more information than a normal DVD.	Hard Disk can store letters, account, songs, films and many other information.

 

3. DVD and Blu-Ray

DVD	Blu Ray
A normal DVD can store data up to 4.7 GB.	The storage capacity of a Blu Ray Disc is much more than a DVD.
There should be a DVD drive fixed in the CPU to use a DVD.	We need Blu Ray Disc player to use it.
A DVD can be taken anywhere very easily.	Blu Ray Disc has not become common due to its high cost.

 

Q.4.  Write the full form.

1. RAM – Random Access Memory
2. ROM – Read Only Memory
3. DVD – Digital Versatile Disk
4. TB – Tera Bytes
5. GB – Giga Bytes

 

Q.5. Say whether the following statements are True or False.

1. RAM is a permanent memory. False
2. ROM is fitted outside CPU.False
3. The storage capacity of a normal DVD is 4.7 GB. True
4. Secondary Memory is also known as a Storage Device. True
5. The information stored in a Pen Drive can not be erased. False
6. Hard Disk can not store photographs. False
7. RAM can store many programs simultaneously. True
8. The information which is required to be used in future is stored in the Secondary Memory. True
9. The storage capacity of Blu Ray Disc is more than a DVD.True

 10.We do not require a drive to use Blu Ray Disc. False

 

 

 

6. 6. Fill in the blanks with an appropriate option.
7. There are 2 types of memory used by a computer. (2, 4, 5)
8. Both is these memory is fitted inside the CPU. (RAM, ROM, Both of these)
9. Information stored in RAM gets cleared as we switch off computer. (ROM, DVD, RAM)

4 A ROM is a permanent memory. (RAM, ROM, Pen Drive)

5. Both of these are examples of a secondary memory. (Hard disk, Pen drive, Both of these)
6. A pen drive is the most famous device to transfer data from one computer to another. (Hard disk, Pen drive, DVD)
7. The storage capacity of a normal DVD is 4.7 GB.
8. The necessary information to start a computer is stored in ROM.

(RAM, DVD, ROM)

9. Data written on a DVD - RW can be erased. (normal DVD, Blu Ray Disc, DVD-RW)
10. A Hard Disk fitted inside CPU. (Pen Drive, Hard Disk, DVD)

 

 

 

 

 

 

Chapter – 2 LOGO Part – 2

 

Q.1. Fill the blanks.

1. Set menu of LOGO is used to change the pen size.
2. We seen 8 colors in pen color dialog box.
3. Screen color option of set menu is selected to change the color of drawing area.
4. REPEAT 8 [ FD 10 RT 45] will draw a octagon .
5. The value of RT command would be 120 to draw a triangle in LOGO.
6. PE LOGO command is useful to use turtle as an eraser.
7. CLEAN LOGO command is used to clean the screen without changing turtle’s position.

8.Fill LOGO command is used to fill color.

9. PS is not a LOGO command.
10. There are 6 menu in LOGO.

 

Q.2. Say whether the following sentences are True or False.

1. The pen size of turtle can not be changed in LOGO. False
2. There are three scrollbars in pencolor dialog box of LOGO. True
3. The BK command can not be used with REPEAT command. True
4. By default the LOGO screen color is black. False
5. It is possible to draw a circle using REPEAT command of LOGO. True
6. To make a complete closed diagram in LOGO, the multiplication of REPEAT and RT command must be 360. True
7. PU and PE commands of LOGO are same. False
8. The FILL commands of LOGO is used to fill a diagram with any color. True
9. PPT means power point in LOGO. False
10. To draw a hexagon in LOGO the value of PT should be 60. True

 

Q.3. Answer the following questions.

1. Write names of any three options of set menu of LOGO.

Ans. The names of any three options of set menu of LOGO are to change the pen size, to change the pen color, to change the screen color.

2. Explain the use of REPEAT command of LOGO with an example.

Ans. The REPEAT command of LOGO is very useful. Using REPEAT command we can execute LOGO commands many times just by Writing it once..

Ex. The following are the commands to draw a square with size 75.

CS             CT

FD 75     RT 90

FD 75     RT 90

FD 75      RT 90

FD 75       RT 90

 

3. What is the different between screen color and flood color ?

Ans.

Screen color	Flood color
The set à screen color….. option is used to change the background color of the LOGO screen.	FILL command is used to fill desired color in a closed diagram of LOGO.
It displays the same screen as pen color…. Option and you can set the desired screen color and press ok button.	Select your desired color using the set à flood color option of LOGO.

 

4. How to use LOGO turtle as an eraser ?

Ans.

• The LOGO turtle moves from one place to other it draws line behind it.
• But sometimes you need to erase some part of our drawing.
• To erase some. Parts of drawing you can convert the turtle into eraser.

 

 

 

 

5. What is the use of PPT command of LOGO ?

Ans. PPT means pen paint.

This command is used to convert the turtle from eraser to pen.

After making turtle an eraser using PE command the PPT command it back into a pen.

 

6. Explain the FILL command LOGO.

Ans. FILL command is used to fill desired color in a closed diagram of LOGO.

Select your desired color using the set à Flood color option of LOGO.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Chapter – 3 Operating System

 

1. 1. Say whether the following staments are True or False.
2. Microsoft Word is necessary to run a computer system. False
3. An Operating System starts its work as and when a computer system is started. True
4. Basically there are two interfaces of an operating system. True
5. User needs very less interference in multi user type of operating system. False
6. An operating system manages hardware of the computer. False
7. We can use LOGO program without installing an OS. False

7.DOS is an example of Single User Single Tasking system. True

8. It is very easy to work with CLI type of OS. False
9. User needs very less interference in RTOS. True
10. Windows XP is Single User Multitasking system. True

 

Q.2. Fill in the blanks with an appropriate option..

 

1. Any operating system has main 3 (2,3,5)
2. It is very difficult to work with CLI types of interface. (CLI, GUI, Both)
3. An operating system can be classified in to 5 (2,3,5)
4. In GUI type of interface we can work using icons and menus. (CLI, GUI, Both)
5. A computer is useless  operating system (Paint Brush, Notepad, Operating System)
6. Multiprocessing type of operating system is used by the computer with more than one processor. (Multiprocessing, Multiuser, Multi CPU)
7. Hardware provides an environment to the users to easily use other programs. (Hardware, Operating System, Mouse)
8. An operating system is like a bridge between software, hardware and the user. (Microsoft Office, an operating system, LOGO)

 

3. 3. Answer the following questions.
4. What is an operating system ?

Ans. A special software is required for proper functioning of a computer system. Such software is known as an operating system or OS.

2. For what an operating system works as a bridge ?

Ans. An operating system starts functioning as we switch on a computer system and continues functioning until we switch off the computer. An operating system is like a bridge between software, hardware and the user.

3. Which are the main responsibilities of an operating system ?

Ans. The main responsibilities of an operating system is to manage computer hardware.

To give a good file system so that user can manage his files easily.

To provide Environment so user can work with other software and programs easily.

4. Name the different interfaces provided by an operating system.

Ans. User can interact with an operating system is known as user interface.

Operating system provides two types of user interface CLI and GUI.

5. Write the names of five types of Operating System.

Ans. The names of five types of Operating System are as follows.

• Single user single tasking system.
• Single user multi tasking system.
• Multi wuee system.
• Multi processing system.
• Real time Operating System.

 

6. What is special about multi user Operating System ?

Ans. This type of operating system many users can work simultaneously.

This type of operating system balances it’s performance with every user.

7. Which interface is difficult to work with ? Why ?

Ans. It is difficult to work with this type of user interface as we need to remember many commands to do different tasks but at the same time CLI allows user more powerful and administrative tasks.

8. Which type of operating system is windows 7?

Ans. Single user multi tasking system is a type of operating system is windows 7.

 

9. Give examples of different types of Operating System ?

Ans. Single user single tasking system.

Single user multi tasking system.

Multi user system.

Multi processing system.

Real time Operating System.

 

4. 4. Full Form.
5. CLI – Command Line Interface.
6. GUI – Graphical user Interface.
7. DOS – Disk Operating System.
8. RTOS – Real Time Operating System.

 

Q.5. Write an example of the following.

 

1. Single User single tasking system – DOS ( Disk operating system)
2. Single User multi tasking system - windows xp, windows 7
3. Multi User system – Unix and thin client
4. Multi processing system – Linux and windows-2000
5. Real time Operating System – Lyox OS and RT Linux